مدیریت کیفیت داده یکی از فعالیت های مهم جهت تبدیل داده به یک دارایی ارزشمند در یک سازمان است تا تصمیم گیرندگان بتوانند بر اساس داده درست و به روز تصمیمات استراتژیک خود را اتخاذ نمایند . مهمترین رسالت یک برنامه مدیریت کیفیت داده ، برنامه ریزی ، پیاده سازی و کنترل فعالیت هایی جهت سنجش ، ارزیابی ، بهبود و اطمینان از مناسب بودن داده برای کسب وکار با توجه به اهداف استراتژیک یک سازمان است . با اجرای یک برنامه جامع مدیریت کیفیت داده می توان به اهداف مختلفی نظیر بهبود سطح کیفی داده با توجه به انتظارات کسب و کار ، یکپارچگی کنترل کیفیت داده بر اساس به روش ها و استانداردهای موجود در حوزه های عملیاتی مختلف ( نظیر درون چرخه حیات ایجاد سیستم ) و بکارگیری فرآیندهای مشخص برای اندازه گیری ، مانیتورینگ و گزارش گیری برای تبعیت از سطوح قابل قبول کیفیت داده دست یافت .
اجرای یک برنامه جامع مدیریت کیفیت داده ، الزامات مختص به خود را دارد . این چنین برنامه هایی می بایست دارای مجموعه ای از توانمندی ها باشند تا بتوان به کمک آنها مدیریت کیفیت داده حیاتی و استراتژیک را در یک سازمان به بهترین شکل ممکن انجام داد . یکی از مهمترین توانمندی های یک برنامه جامع مدیریت کیفیت داده ، ارزیابی کیفیت داده بر اساس ابعاد مختلف کیفیت داده است . شناسایی داده حیاتی در یک سازمان و ارزیابی سطح کیفی آنها بر اساس ابعاد مختلف کیفیت داده ، پیش نیاز بسیاری از فعالیت های مهم در حوزه مدیریت کیفیت داده است . قطعا اگر نتوان داده حیاتی یک سازمان را شناسایی و سطح کیفی آن را اندازه گیری کرد ، نمی توان ادعای مدیریت آن را داشت و در مسیر بهبود آن گام برداشت .
مدل عملیاتی کیفیت داده
نیاز به یک برنامه مدیریت کیفیت داده سیتماتیک با قابلیت استفاده در پروژه های مختلف کیفیت داده یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای سازمان هایی است که قصد مدیریت صحیح داده استراتژیک و حیاتی خود را دارند . ما به یک مدل عملیاتی جهت مدیریت کیفیت داده نیاز داریم تا بتوانیم ضمن آگاهی نسبت به وضعیت موجود کیفیت داده، قادر به سازماندهی اطلاعات حیاتی کسب وکار باشیم و از به روش ها و فرآیندها برای اندازه گیری کیفیت داده استفاده کنیم. فرآیند ایجاد و تقویت برنامه کیفیت داده نیازمند یک تلاش هماهنگ بین کسب و کار ، فناوری ، عملیات و تیم های اجرایی است . با ایجاد برنامه های مدیریت کیفیت داده ، در عمل شاهد افزایش اعتماد به داده ، حمایت از محصول ، خدمات ، تحلیل ها و گزارشات و در نهایت افزایش اثربخشی و کارآمدی عملیاتی در یک سازمان خواهیم بود. یک برنامه مدیریت کیفیت داده از عناصر مختلفی تکشیل می گردد تا ضمن ایجاد توانمندهای مورد نیاز ، بتوان به بهترین شکل ممکن وضعیت کیفیت داده را مدیریت کرد . در شکل 1 ، به برخی از توانمندها و قابلیت های مورد انتظار از یک برنامه مدیریت کیفیت داده اشاره شده است .
شکل 1 : قابلیت های یک برنامه کیفیت داده
در جدول 1 لیست توانمندی هر یک از بخش های نشان داده شده در شکل 1 ارایه شده است .
توانمندی |
بخش |
- شناخت وضعیت جاری کیفیت داده عناصر حیاتی و بهبود آنها جهت تامین اهداف استراتژیک سازمان
- همسو با ساختار ، قواعد و فرآیندهای حاکمیت داده
- دارای ساختار حاکمیتی شامل ایجاد نقش ها ، تعهد سازمانی ، حمایت و رهبری مدیران ارشد سازمان
|
استراتژی برنامه و حاکمیت |
- استفاده از کارکنان دارای مهارت لازم در خصوص داده و فرآیندهای مرتبط با آن
- استفاده از تحلیل گران کیفیت داده، رهبران عملیاتی ، فناوری و کارشناسان مدیریت برنامه ها و پروژه ها
- انجام تحلیل های کیفیت داده شامل علل ریشه ای ، پروفایلینگ ، ارزیابی ، مانیتورینگ مستمر
|
منابع ماهر کیفیت داده |
- شامل متدها و ابزارهای مورد نیاز جهت سنجش ، تحلیل ، گزارش گیری ، تعریف ، جمع آوری و مدیریت اطلاعات مرتبط با داده حیاتی
- ابزارهای کیفیت داده ( نظیر موتور قواعد ، ابزارهای پروفایلینگ داده و ... ) ، ایجاد و توسعه کارت امتیاز دهی ، تمپلیت داشبوردها و مخزن متادیتا کیفیت داده
|
زیرساخت فناوری اطلاعات و متادیتا |
- شامل فرآیندها ، ابزارها و منابع ماهر جهت شناسایی ویژگی ها و شناخت معنایی و ساختاری داده حیاتی
- انجام تحلیل های دلایل ریشه ای و تاثیر بر کسب و کار
- تعریف قوانین کیفیت داده جهت ارزیابی و تحلیل مستمر از وضعیت داده های هدف
|
تجزیه و تحلیل و پروفایلینگ داده |
- مشخص شدن ماهیت فرآیندهای کسب و کار ، عملیات و فناوری
- تعیین داده های نیازمند غنی سازی ، جمع آوری ، ترکیب و ضبط
- تعیین فرآیندهای کنترلی به موازات جریان داده از منابع بالادستی به مصرف کنندگان و منابع پایین دستی
|
یکپارچگی داده |
- ترکیبی از از متدولوژی ها ، تحلیل ها و قواعد کیفیت داده استفاده شده به منظور سنجش کیفیت داده حیاتی
- ارزیابی سطوح کیفیت داده برای داده های حیاتی در نقاط مشخص شده مسیر جریان داده
|
ارزیابی داده |
- شناسایی و برطرف کردن دلایل ریشه ای بروز مسائل در ارتباط با کیفیت داده
- فرآیندهای برطرف کردن مسائل شامل شناسایی ، امداد ، ردیابی و بهنگام سازی مسائل کیفیت داده
|
برطرف کردن مسائل |
- مانیتورینگ و کنترل مستمر فرآیندها و فعالیت های سنجش کیفیت داده در طول چرخه حیات
- مدیریت داده حیاتی در یک محیط کنترل شده
- مرور مستمر سطوح عملیاتی داده و شاخص های کیفیت ضعیف داده
|
کنترل و مانیتورینگ کیفیت داده |
جدول 1 . لیست توانمندی های هر یک از بخش های یک برنامه مدیریت کیفیت داده
متدولوژی کیفیت داده
یک سازمان می بایست به منظور پیاده سازی توانمندی های قوی کیفیت داده ( اشاره شده در بخش قبل ) با هدف بهبود کیفیت داده استفاده شده در فرآیندهای کلیدی خود از یک رویکرد استاندارد و ساختیافته در برنامه های کیفیت داده و اجرای پروژه ها استفاده نماید . شناخت وضعیت موجود ، ایجاد یک استراتژی و برنامه حاکمیتی قوی ، تعریف مجموعه ای از مسائل کیفیت داده و پروژه ها و ایجاد فرآیندهای پایدار مستمر از جمله مواردی می باشند که می بایست مورد توجه جدی قرار بگیرند . برای نیل به خواسته های فوق ،
یک برنامه قوی مدیریت کیفیت داده می بایست شامل چهار جریان کاری مختلف باشد . در شکل 2 متدولوژی کیفیت داده
DAIC که از آن در اجرای بسیاری از برنامه های مدیریت کیفیت داده استفاده می شود ، نشان داده شده است .
شکل 2 : متدولوژی کیفیت داده DAIC
ارزیابی کیفیت داده
ارزیابی وضعیت کیفیت داده یکی از فعالیت های مهم در یک برنامه جامع مدیریت کیفیت داده است . هدف اصلی این فعالیت اندازه گیری وضعیت
اطلاعات حیاتی بر اساس ابعاد مختلف کیفیت داده
است . قبل از اجرای ارزیابی کیفیت داده می بایست عناصر داده حیاتی در سازمان و متناسب با نیاز کسب وکار شناسایی شوند و در ادامه وضعیت کیفیت آنها بر اساس معیارها و ابعاد مختلف کیفیت داده اندازه گیری گردد . در شکل 3 ، روند انجام ارزیابی کیفیت داده نشان داده شده است . قبل از ارزیابی کیفیت داده پرسش های متعددی مطرح می گردد که می بایست به درستی به آنان پاسخ داده شود. چه چیزی را می خواهیم ارزیابی کنیم ؟ چرا و چگونه عناصر داده حیاتی انتخاب شده اند ؟ از چه ابعادی برای سنجش کیفیت داده استفاده می شود ؟ چگونه می بایست قواعد کسب وکار را به ابعاد کیفیت داده ترجمه کرد ؟ پاسخ صحیح ودقیق به پرسش های فوق در زمان ارزیابی کیفیت داده بسیار حائز اهمیت است ، چراکه اطلاعات مندرج در گزارش وضعیت کیفیت داده تکلیف مراحل بعدی کار نظیر تمیزکاری ، غنی سازی ، طرح های بهبود ، دامنه کار مانیتورینگ و ... را مشخص خواهد کرد.
شکل 3 : ارزیابی کیفیت داده
سایر توئیت ها