امروزه در اقتصاد مبتنی بر اطلاعات ،  شرکت های موفق به دنبال استفاده استراتژیک از داده همسو با کسب و کار خود می باشند .   همسویی محرک های کسب و کار با فناوری های داده محور به یک سازمان کمک می کند تا بتواند فرصت های کسب وکار جدیدی را به منظور افزایش درآمد و سودآوری کشف و از آن بهره برداری نماید .  بسیاری از سازمان ها مشتاق هستند که به یک کسب و کار داده محور تبدیل شوند ولی تعداد زیادی از آنها در این راه موفق نمی شوند . شاید مهمترین دلیل این ناکامی ، عدم همسویی اهداف کسب و کار ، فناوری اطلاعات و واقعیت های داده با یکدیگر و همچنین  سرعت کند فناوری اطلاعات در پوشش نیازهای سریع و متغیر کسب و کار باشد. داشتن یک استراتژی داده که روح خود را از استراتژی کسب و کار می گیرد ، یکی از الزامات اولیه و حیاتی جهت نیل به موفقیت پایدار در عصر حاضر است . چراکه ما می خواهیم قبل از این که داده ما را کنترل کند ، ما داده را به کنترل خود درآوریم و از مزایای آن در جهت اهداف کسب وکار خود استفاده کنیم  . در زمان تدوین یک استراتژی داده با پرسش های متعددی مواجه می شویم که پاسخ صحیح به آنها می تواند حداقل های اولیه جهت ایجاد یک استراتژی داده را فراهم نماید .چگونه می توان استراتژی داده را با محرک ها و انگیزه های کسب و کار همسو کرد ؟چرا استراتژی های کسب و کار و داده اغلب هم سو نیستند و تاثیر این عدم هسمویی چیست ؟اگر بخواهیم یک استراتژی داده موفقیت آمیز را تدوین کنیم ، مهمترین عناصر آن چیست ؟ جایگاه فناوری اطلاعات و کسب و کار در ایجاد یک استراتژی داده چیست و هر یک دارای چه وظایفی هستند ؟
در ادامه بطور مختصر به هر یک از موارد فوق اشاره می گردد .

  تعاریف اولیه   

• استراتژی کسب و کار ، یک طرح و یا برنامه کسب و کار بلند مدت و یا میان مدت است که ضمن تشریح جزییات اهداف و زمینه های یک کسب و کار ، نحوه دستیابی به آنها را ترسیم می کند .
•  استراتژی داده ، یک برنامه و یا طرح بلندمدت و یا میان مدت برای بهبود ، مدیریت و بهره برداری از داده در یک کسب و کار و نحوه تحقق آنها است . 

بین استراتژی کسب و کار و استراتژی داده یک وابستگی متقابل وجود دارد . شکل 1 ، وابستگی بین استراتژی کسب و کار و استراتژی داده را نشان می دهد .


 اجزاء اصلی استراتژی داده
یک استراتژی داده موفق، اهداف کسب و کار را با راه حل های فناوری مرتبط می نماید. شکل 2 ، اجزاء اصلی یک استراتژی داده را نشان می دهد . عناصر نشان داده در استراتژی داده عمومی می باشند و ممکن است اولویت ها و نقاط تمرکز با توجه به ماهیت و ماموریت  هر سازمان متفاوت باشد .


دلایل عدم همسویی استراتژی کسب و کار و استراتژی داده    
عدم همسویی استراتژی کسب و کار با استراتژی داده می تواند دلایل متعددی داشته باشد . در شکل 3 به برخی از مهمترین این دلایل اشاره شده است .


 ویژگی های کلیدی یک استراتژی داده موثر  
یک استرتژی داده موثر و کارآمد دارای ویژگی های متعددی است . در شکل 4 ، به برخی از این ویژگی ها اشاره شده است .


 وظایف کسب و کار و فناوری اطلاعات در استراتژی داده
کسب وکار و فناوری اطلاعات هر یک دارای وظایفی مشخص در تدوین و استراتژی داده می باشند . برخی از این وظایف نیز ممکن است به صورت مشترک توسط هر دو بخش اشاره شده در یک سازمان انجام شود . شکل 5 ، به برخی از این وظایف اشاره می کند .


چگونه می توان کسب و کار را از طریق داده متحول کرد؟  
در صورتی که بتوان داده را به تسخیر خود درآورد و بر اساس یک انظباط مدون و در قالب یک استراتژی مشخص آن را مدیریت کرد ، شاهد تاثیرگذاری حیاتی  آن هم در بعد بهینه سازی وضعیت موجود و هم در بعد ایجاد تحول اساسی در یک کسب وکار خواهیم بود . 

• بهبنه سازی - تبدیل به یک سازمان مبتنی بر داده : در صورتی که یک سازمان بتواند بر اساس یک استراتژی مناسب، داده  را به خوبی مدیریت کند و به یک سازمان مبتنی بر داده تبدیل شود ، قطعا کارآمدی کسب و کار خود را ارتقاء خواهد داد . به عنوان نمونه انجام فعالیت هایی نظیر  :  ایجاد و مدیریت کمپین های بازاریابی (داده مشتریان با کیفیت بالا ،  یک نگرش دقیق و صحیح 360 درجه ای از مشتریان ، اطلاعات صحیح رقبا ، تحلیل رقبا و ... ) ایجاد و تولید محصولات بهتر ( ایجاد محصولات مبتنی بر داده ، مانیتورینگ مصرف مشتری و ... ) پشتیبانی بهتر از مشتریان ( ارتباط اطلاعات مشتریان با لاگ های پشتیبانی ، مصرف شبکه و ... ) و مواردی از این نوع ، دچار تحولات اساسی خواهند شد و شاهد کارآمدی بیشتر  یک کسب و کار خواهیم بود .
• تغییر و تحول اساسی در کسب و کار و تبدیل به شرکتی با محصولاتی از جنس داده : با تغییر مدل کسب و کار و محوریت داده می توان به یک سازمان داده محور تبدیل و در جهت ایجاد داده به عنوان محصول حرکت کرد. امروزه شاهد کسب درآمد از طریق داده در حوزه های کاری و صنایع مختلفی می باشیم .

خلاصه
داده دارای چرخه حیات مختص به خود می باشد . این چرخه حیات  با ایجاد داده شروع و با از بین رفتن داده و یا دوران بازنشستگی داده خاتمه ، خواهد یافت . اگر بخواهیم داده را به درستی مدیریت کنیم می بایست در هر یک از مراحل حیات داده از طرح ها و برنامه های  نوآورانه متعددی استفاده نماییم که هر یک دارای استراتژی تعریف شده مختص به خود باشند (به عنوان نمونه: استراتژی کیفیت داده ، استراتژی مدیریت محتویات ، استراتژی هوش کسب وکار ، استراتژی یکپارچه سازی ، استراتژی مدیریت داده مرجع و... )   . اجرای این طرح ها بدون وجود یک رویکرد جامع و منسجم در قالب یک استراتژی داده ، معنی نخواهد داشت و صرفا به یک سری اقدامات جزیره ای محدود خواهد شد . داشتن یک استراتژی داده که همسو با استراتژی کسب و کار نباشد  ، حرکت در مسیری خلاف اهداف و خواسته های یک سازمان است . تدوین و اجرای یک استراتژی داده همسو با استراتژی کسب و کار ، می تواند بستر مناسب برای تبدیل یک سازمان به یک مجموعه داده محور را فراهم نماید . سازمانی که در آن داده به یکی از مهمترین دارایی های آن تبدیل می گردد که می توان از آن در جهت بهینه سازی وضعیت موجود و یا ایجاد محصولات داده استفاده کرد .

منابع  :