مدیریت موثر داده شامل باید ها و نبایدهای متعددی است . یکی از این بایدها ، مدیریت چرخه حیات داده است . داده نظیر هر منبع دیگر نیازمند مدیریت مناسب است و به دلیل ارزش بالقوه نهفته در آن ضرورت مدیریت صحیح آن به منظور ایجاد ارزش برای کسب و کار حیاتی است .چرخه حیات داده ، داده و اطلاعات را با افراد ، فرآیندهای کسب و کار و سیستم ها درگیر می کند . هر مرحله در چرخه حیات داده، نیاز به راهبردهای مختلفی دارد ، چالش های پیچیده ای را به وجود می آورد و فرصت هایی را برای سازمان فراهم می کند.


با توجه به اهمیت و جایگاه  مدیریت چرخه حیات داده  در مدیریت موثر ، هدفمند و جامع مدیریت داده  ، آشنایی با آن برای تمامی کارشناسان حرفه ای حوزه مدیریت داده الزامی است . بدین جهت  قصد داریم در طی چندین مطلب با تمرکز بر مواردی نظیر اهمیت مدیریت چرخه حیات داده ، نگاه به چرخه حیات داده با دید فنی ، نگاه به چرخه حیات داده از دیدگاه کسب و کار و ارزیابی سطح بلوغ مدیریت چرخه حیات داده  با مدیریت چرخه حیات داده از زوایای متعدد آشنا شویم  . در بخش اول ، به اهمیت مدیریت چرخه حیات داده اشاره خواهیم کرد .


 داده به عنوان یک دارایی 
امروزه از داده به عنوان یکی از دارایی های حیاتی یاد می شود چراکه داده می تواند به سازمان ها و شرکت ها جهت نیل به یک مزیت رقابتی پایدار کمک کند . بر اساس مطالعه انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی و مشاوره ای فوستر ، محرک اصلی تحول دیجیتال بر پایه سه اصل مهم سودآوری ، رضایت مشتری و افزایش سرعت ارایه محصولات و یا خدمات به بازار شکل یافته است . قطعا داده و مدیریت هدفمند و منسجم آن با یک تفکر راهبردی یکی از نقاط کانونی مهم تحول دیجیتال است . بنا بر برآورد موسسه مکنزی ، داده دارای گردش مالی 300 میلیارد دلار در طی یک سال است و حجم این بازار روز به روز بیش تر می گردد .
داده به عنوان یک دارایی دارای ویژگی هایی است که آن را از سایر دارایی ها متمایز می کند . در شکل 3 ، به برخی از مهمترین ویژگی ها اشاره شده است .

اصول مدیریت داده و چرخه حیات داده     

• داده دارای یک چرخه حیات است و مدیریت آن مستلزم مدیریت چرخه حیات داده است .
• شیوه های مدیریت داده می بایست پاسخگوی چرخه حیات داده باشد .
• شیوه های مدیریت داده می بایست دارای انعطاف لازم به منظور تامین الزامات مختلف چرخه حیات نوع های مختلف داده باشد .
• با توجه به این که داده خود باعث تولید داده دیگر می شود ، چرخه حیات داده می تواند پیچیده باشد .
• چرخه حیات نوع های مختلف داده دارای ویژگی های مختص به خود می باشند و مدیریت آنها مستلزم الزامات مدیریتی متفاوتی است .
• ریسک های مرتبط با داده می بایست به عنوان بخشی از چرخه حیات داده ، مدیریت شوند .
• هر مرحله چرخه حیات داده دارای فرآیندهای مختلف مدیریت داده بر اساس نیاز ذینفعان می باشد.

با توجه به این که داده دارای توان لازم جهت تولید داده بیش تری است و با فرآیندها و ذینفعان مختلفی در سازمان درگیر می گردد ، چرخه حیات داده می تواند پیچیدگی های مختص به خود را دارا باشد چراکه در بسیاری از موارد ، آگاهی از سوابق داده و یا اصل و نسب داده ( Data Lineage ) نیز ضروری است . سرنوشت مدیریت موثر داده با مدیریت چرخه حیات داده گره خورده است .

مفهوم مدیریت چرخه حیات داده     
مدیریت چرخه حیات داده دارای بارمعنایی و مفهومی گسترده ای است و حوزه های مختلفی را شامل می شود .

• فرآیندهای مورد نیاز برای مدیریت منبع داده در طول چرخه حیات
• اطمینان از شناخت ، نگاشت ، ذخیره سازی و کنترل گردش داده در بین فرآیندهای کسب و کار در سراسر چرخه حیات داده ( از ایجاد / به دست آوردن تا آرشیو / حذف )
• تعریف موارد استفاده از داده ها و وابستگی بین فرآیندهای کسب و کار
• امکان مدیریت بهتر ریسک و حمایت از بهبود کیفیت داده با مدیریت چرخه حیات داده ( خصوصا در مواردی که حجم داده زیاد باشد ، با سرعت بالا تولید گردد و یا داده هایی که بین چندین فرآیند استفاده می شوند )
•  داده های کاندید :
  • داده هایی که برای یک فعالیت کسب و کار مهم حیاتی می باشند
  • داده هایی که توسط چندین فرآیند کسب و کار استفاده می گردند ( در چندین Lobs )

خلاصه   
داده ، هر عنصر یک سازمان را در برمی گیرد و حرکت آن صرفا به صورت عمودی نیست . برخلاف سایر دارایی ها ، داده نه تنها با استفاده کردن از بین نمی رود ، بلکه برعکس رشد هم می کند و همواره داده های جدیدی از آن تولید می شود . داده ، دارای یک چرخه حیات مختص به خود می باشد و هر مرحله آن ، دارای فرآیندهای مختلف مدیریت داده بر اساس نیازهای هر یک از ذینفعان می باشد . مدیریت موثر داده ، مستلزم مدیریت داده در طول چرخه حیات آن می باشد . اگر نتوانیم داده های حیاتی را در کسب و کار  شناسایی کنیم و مدیریت هر یک را در سراسر چرخه عمر مدیریت کنیم ، نمی توان ادعای مدیریت جامع ، هدفمند ، منسجم و راهبردی داده را داشت . تلاش در این مسیر مستلزم شناخت مناسب چرخه حیات داده از دیدگاه فنی و همچنین دیدگاه کسب وکار است تا بتوان در نهایت با یک خط کش استاندارد به ارزیابی سطح بلوغ مدیریت چرخه حیات داده پرداخت . شناسایی فاصله موجود بین آن چیزی که ادعا می کنیم و وضعیت مطلوب ، اولین گام به سمت بهبود مدیریت چرخه حیات داده می باشد . 
در بخش دوم با مدیریت چرخه حیات داده از دیدگاه فنی آشنا خواهیم شد.