مدیریت کیفیت داده یکی از طرح های مهم و ضروری در هر سازمان
است که با هدف حمایت از استراتژی کسب و کار اجراء می گردد . طراحی و استقرار یک برنامه جامع مدیریت کیفیت داده برای هر سازمان دستاوردهای متعددی را به دنبال خواهد داشت . با بکارگیری یک چارچوب جامع مدیریت کیفیت داده ضمن شناسایی سریع مسایل مرتبط با کیفیت داده و تاثیر آنها بر فضای کسب و کار ، امکان برخورد ریشه ای با علل بروز مسایل بر اساس یک رویکرد کاملا ساختیافته فراهم می گردد . مدیریت کیفیت داده یکی از عملیات مهم مدیریت داده
است که می تواند به یکی از بازیگران مهم در حوزه مدیریت انتظارات کسب و کار متناسب با بروز تغییرات در سازمان تبدیل گردد .
مدیریت کیفیت داده شامل برنامه ریزی ، پیاده سازی و کنترل فعالیت های مرتبط با کیفیت داده به منظور اندازه گیری، ارزیابی، بهبود و اطمینان از مناسب بودن داده جهت استفاده در سطوح عملیاتی و تصمیم گیری است که تامین اهداف کلان زیر را دنبال می کند :
- بهبود کیفیت داده متناسب با انتظارات تعریف شده کسب و کار
- تعریف الزامات و مشخصات به منظور کنترل یکپارچگی کیفیت داده درون چرخه حیات پیاده سازی سیستم ها
- ارایه فرآیندهای لازم جهت اندازه گیری ، مانیتورینگ و گزارشات با لحاظ کردن یک سطح قابل قبول از کیفیت داده
رویکرد مدیریت کیفیت داده
رویکرد کلی مدیریت کیفیت داده درشکل 1نشان داده شده است که نسخه ای از چرخه دمینگ (Deming ) است . دمینگ یکی از نویسندگان نام آشنا در حوزه مدیریت کیفیت است که یک مدل شناخته حل مساله با نام Plan,Do,Study,Act و یا Plan,Do,Check,Act را ارایه کرده است که می توان از آن به عنوان یک گزینه قابل قبول برای مدیریت کیفیت داده نیز استفاده کرد .
شکل 1 : رویکرد کیفیت داده بر اساس مدل دمینگ
چرخه مدیریت کیفیت داده با شناسایی مسایل حیاتی داده ، شناسایی ابعاد مختلف کیفیت داده و تعریف قواعد حیاتی کسب و کار به منظور اطمینان از کیفیت داده آغاز می گردد.
- برنامه ریزی :در مرحله برنامه ریزی ، تیم کیفیت داده اقدام به شناسایی و ارزیابی حوزه مسایل شناخته شده داده و گزینه های موجود می نماید .
- استقرار :در این مرحله ، تیم کیفیت داده بر روی فرآیندهای ناقص و یا مشکل زا که عامل اصلی بروز مشکل و یا خطاهای مرتبط با داده هستند متمرکز می شود. در مواردی که امکان تصحیح خطاها در منابع اولیه آنها وجود نداشته باشد ، تصحیح خطا در نقاط اولیه مسیر جریان داده انجام می شود .
- مانیتورینگ : در این مرحله ، مانیتورینگ فعال کیفیت داده و اندازه گیری شاخص های تعریف شده متناسب با قواعد کسب و کار انجام می شود . در صورت تامین کیفیت داده و نقاط آستانه تعریف شده ، فرآیندها تحت کنترل بوده و سطح کیفیت داده تامین کننده نیازهای کسب و کار است . اگر کیفیت داده در حد قابل قبولی نباشد، به ناظرین داده اطلاع داده می شود تا اقدامات لازم را انجام دهند .
- اقدام : در این مرحله اقدامات لازم جهت پاسخگویی و برطرف کردن مسائل مرتبط با کیفیت داده توسط تیم کیفیت داده و بازوی اجرایی آن (ناظرین داده ) انجام می شود .
این چرخه بطور مستمر و متناسب با ورود یک مجموعه داده جدید و یا یک درخواست جدید جهت بررسی کیفیت داده مرتبط با مجموعه داده های موجود تکرار می گردد.
فعالیت های مرتبط با کیفیت داده
یک برنامه جامع مدیریت کیفیت داده از مجموعه فعالیت های مختلفی تشکیل می شود . هر یک از فعالیت ها ، اهداف مختص به خود را دنبال می نمایند و ماهیت آنها می تواند از جنس برنامه ریزی ،کنترل ، توسعه و یا عملیاتی باشد . شکل 2 ، مهمترین فعالیت های مرتبط با مدیریت کیفیت داده را نشان می دهد .
شکل 2 : فعالیت های مرتبط با کیفیت داده
الزامات ایجاد و استقرار یک برنامه مدیریت کیفیت داده
همانگونه که اشاره گردید ، مدیریت کیفیت داده یکی از اقدامات مهم در حوزه مدیریت داده است که ایجاد ، استقرار و عملیاتی کردن موفقیت آمیز آن به وجود یک فونداسیون مناسب بستگی دارد . با نگاه محض انتزاعی به مدیریت کیفیت داده در عمل موفقیت چندانی نصیب یک سازمان نمی شود و هر گونه برنامه مدیریت کیفیت داده را می بایست در ذیل مجموعه فعالیت های دیگر که در حوزه مدیریت داده معنی پیدا می کنند ، تفسیر و تحلیل کرد . شکل 3 ، الزامات استقرار یک برنامه مدیریت کیفیت داده با لحاظ کردن سایر طرح ها و یا فعالیت های مرتبط با مدیریت داده را نشان می دهد .
شکل 3 : ارتباط مدیریت کیفیت داده با سایر طرح های مدیریت داده