شرکت های تلکام از کلان داده در موارد متعددی نظیر کاهش نرخ ریزش مشتریان ، بهبود تجربه مشتری و افزایش بازدهی عملیاتی استفاده می کنند . بر اساس نظرسنجی سایت Telecoms.com ، کلان داده دارای ظرفیت بالقوه ای جهت حفظ و نگهداری مشتریان ، شناسایی و مدیریت مشتریان بالقوه هدف، برنامه ریزی و بهینه سازی شبکه ، ارایه فرصت های فروش upsell/cross به مشتریان و ...  می باشد. در بخش اول  ضمن بیان مهمترین کاربردهای کلان داده در شرکت های تلکام ، به  فرصت های ایجاد شده برای  شرکت های تلکام جهت مدیریت تجربه مشتری در مواردی نظیر بازاریابی هدفمند و شخصی ، تحلیل پیش بینی ریزش مشتری ، تحلیل سفر مشتری و مراقبت بلادرنگ اشاره گردید. در این بخش به بررسی کاربرد کلان داده در شرکت های تلکام در سه حوزه بهینه سازی شبکه ، تحلیل عملیاتی و کسب درآمد از داده خواهیم پرداخت . 
 
2 - تجزیه و تحلیل و بهینه سازی شبکه
  شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی برای برخورد با حجم انفجاری داده موبایل ، نیازمند سرمایه گذاری گسترده ای بر روی شبکه خود می باشند و معمولا بین 18 تا 20 درصد از درآمد هر سال خود را صرف CAPEX می کنند . ظرفیت شبکه ، یکی از منابع ارزشمند است و شرکت های تلکام به دنبال استفاده گسترده از کلان داده ها و تجزیه و تحلیل داده جهت مانیتورینگ موثر و مدیریت ظرفیت شبکه ، ایجاد مدل های پیش بینی ظرفیت ، اولویت بندی و تصمیم گیری در خصوص برنامه ریزی توسعه شبکه می باشند .

 بهینه سازی و برنامه ریزی ظرفیت شبکه: با تلفیق استفاده از شبکه ، دانسیته مشترک به همراه داده مکان و ترافیک ، شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی قادر به مانیتورینگ با دقت بیش تر ، مدیریت و پیش بینی ظرفیت شبکه و برنامه ریزی موثر برای قطعی احتمالی می باشند . با استفاده از داده وضعیت ظرفیت به صورت بلادرنگ ، شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی قادر به بصری سازی و مشاهده مناطق با تراکم بالا در مواردی می باشند که با توجه به میزان ظرفیت پیش بینی شده ، احتمال قطعی به شدت افزایش می یابد تا بتوانند اولویت بندی جهت توسعه ظرفیت جدید را انجام دهند. همچنین، برای مناطقی که دارای ظرفیت بیش از حدی می باشند ، می توان با اجرای کمپین های خاص و یا تبلیغات اقدام به جذب مشتری جدید و یا بسته های تشویقی مختص مشترکین موجود به منظور استفاده حداکثری از ظرفیت شبکه کرد.
بهینه سازی و بکارگیری موثر ظرفیت شبکه باعث صرفه جویی میلیون ها دلار برای شرکت های تلکام طی سال می گردد . به کمک تجزیه و تحلیل های بلادرنگ و میزان ترافیک ، شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی می توانند مدل های پیش بینی ظرفیت را ایجاد نمایند و با مانیتورینگ مستمر میزان واقعی ترافیک در مقابل ترافیک پیش بینی شده در گذشته ، از بینش به دست آمده جهت بهینه سازی مدل و برنامه ریزی برای ظرفیت مکمل در مواردی که احتمال قطعی وجود دارد ، استفاده نمایند.

توسعه شبکه و برنامه ریزی جهت سرمایه گذاری : برنامه ریزی و اولویت بندی پروژه های توسعه شبکه همواره برای شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی مشکل است . با توجه به وجود وابستگی ها و ملاحظات متعدد ، شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی می بایست دارای توانمندی لازم جهت برنامه ریزی موثر به منظور تعیین اولویت های سرمایه گذاری و منابع بر اساس نیازهای ارتباطی آینده ، اهداف استراتژیک ، برگشت سرمایه گذاری (ROI ) پیش بینی شده ، ترافیک پیش بینی شده ، تجریه مشتری و ... باشند . در تمامی موارد فوق ، می بایست به این نکته مهم توجه شود که بیش ترین منفعت حاصل از سرمایه گذاری می بایست نصیب مشتریان با ارزش بالا گردد. شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی می بایست قادر به ترکیب داده ترافیک شبکه ، معیارهای تجربه مشتری، داده درآمدهای بالقوه و مکان به همراه داده ارزش مشتری باشند تا این اطمینان حاصل گردد که آنها سرمایه گذاری CAPEX را در نقاط درست انجام داده اند . تعدادی از شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی از هدوپ و ابزارهای تجزیه و تحلیل کلان داده ها به منظور کمک در توسعه شبکه و اهداف برنامه ریزی شده استفاده می کنند . به عنوان مثال شرکت BT از هدوپ و تجزیه و تحلیل کلان داده به منظور تشخیص این که چگونه وکجا خدمات پهن باند با سرعت بالا را در انگلستان توسعه دهد، استفاده می نماید .

تجزیه و تحلیل بلادرنگ شبکه : شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی از کلان داده و ابزارهای تحلیل جهت ایجاد heat map ظرفیت بلادرنگ استفاده می نمایند و با استناد به آن به طور مستمر کیفیت تجربه مشتری را اندازه گیری می نمایند تا در صورت تراکم شبکه و یا احتمال بروز قطعی، هشدارهای لازم به تیم های نگهداری و پشتیبانی داده شود . شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی قبلا از داده های گذشته جهت مدیریت شبکه استفاده می کردند ولی با تجزیه و تحلیل های کلان داده و پردازش بلادرنگ داده شبکه می توان از یک طرف وضعیت شبکه را بطور مستمر مانیتور کرد و ازطرف دیگر فعالیت های شبکه را مدل سازی و نیازهای آینده را مدیریت کرد . در نتیجه ، مهندسین شبکه می توانند یک دید کامل از رویدادهایی که در شبکه اتفاق می افتد را داشته باشند و بطور فعالانه به خرابی ها و قطعی های احتمالی شبکه پاسخ دهند تا در عمل میلیون ها دلار صرفه جویی گردد . مثلا ، شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی می توانند تاثیرات بالقوه (احتمالی ) را به صورت بلادرنگ برای یک سایت سلولی غیرفعال شده بر اساس تعداد مشترکین و ظرفیت سایت های همجوار ، مدل سازی نمایند. همچنین ، بر اساس داده جمع آوری شده بلادرنگ از برج های سلولی ، مهندسین می توانند هر گونه افت عملکرد سرویس در یک مکان بخصوص را مانیتور نمایند و با اعزام تیم های فنی ، در صورت نیاز، به صورت پیشگیرانه نسبت به حل مشکل اقدام نمایند .

3 - تحلیل های عملیاتی تلکام
 یکی دیگر از حوزه های کلیدی و کاربردی برای شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی ، استفاده از کلان داده جهت بهبود بازده داخلی ، بهبود فرآیندها و صرفه جویی در هزینه ها در هسته عملیات شرکت های تلکام است . هم اینک ،شرکت های تلکام از راه حل های کلان داده ارایه شده توسط هدوپ در موارد متعددی نظیر به حداقل رساندن نشت درآمد ، مدیریت شبکه و امنیت سایبری ، به حداقل رساندن زمان Lead به سفارش استفاده می نمایند تا بطور فعالانه مسائل مشتریان را شناسایی و نسبت به رفع آنها اقدام نمایند. برخی از مواردی کاری برجسته عبارتند از :

نشت درآمد و تضمین درآمد : برآورد شده است شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی حدود 8 / 2درصد از درآمد خود را هر سال به دلیل تقلب و یا نشت درآمد از دست می دهند که تقریبا معادل 40 میلیارد دلار درآمد از تمامی صنعت تلکام است . این بدان معنی است که شرکت های تلکام می توانند بدون فروش محصولات و یا سرویس های اضافه، 40 میلیارد دلار به درآمد خود اضافه نمایند ، مشروط به این که بتوانند با بکارگیری فناوری های نوین با نشت درآمد مقابله نمایند. شرکت های تلکام می توانند با استفاده از راه حل های کلان داده ، نقاط مستعدی که دارای پتانسیل بالقوه نشت درآمد می باشند را از طریق شبکه سیستم های در ارتباط مستقیم با مشتری تشخیص و قبل از ارسال اطلاعات به سیستم صورت حساب ، داده مربوطه را تصحیح نمایند . راه حل های مبتنی بر هدوپ می توانند به ارایه دهندگان سرویس های ارتباطی کمک کنند تا هم داده ساختیافته و هم داده غیرساختیافته را پردازش و تحلیل نمایند و با بررسی اطلاعات در سال های گذشته در مقابل چندین ماه گذشته ، درک بهتری از رفتار مشتریان داشته باشند .در حال حاضر با استفاده از راه حل های مبتنی بر هدوپ و بکارگیری روش هایی نظیر بازرسی عمیق بسته یا DPI (برگرفته شده از Deep Packet Inspection ) به منظور تشخیص تقلب و نشت درآمد و همچنین شناسایی فرصت های جدید درآمدی ، این کار مقرون به صرفه شده است . فرآیند DPI ، حجم بالایی از داده را تولید می کند و میلیون ها رکورد در هرثانیه پردازش می شود ،کاری که قبلا بدون استفاده از راه حل نوین کلان داده ها نظیر هدوپ امکان جمع آوری و تحلیل آنها وجود نداشت .

 مدیریت اطلاعات و امنیت سایبری : به موازات گسترش دستگاه ها ، امنیت سایبری برای شرکت های تلکام در کانون توجه جدی قرار گرفته است . ایمن بودن شبکه و سیستم های مرتبط ارایه دهندگان سرویس های ارتباطی در مقابل حملات کدهای مخرب به یکی از جنبه های حیاتی کسب و کار آنها تبدیل شده است . قابلیت های مرسوم تشخیص رویدادها ، قادر به جمع آوری و تحلیل تمامی منابع داده ضروری برای شناسایی و پاسخ گویی به تهدیدات پیشرفته با توجه به پیچیدگی و هزینه های مرتبط نمی باشند. کارشناسان حرفه ای به منظور کاهش ریسک ، تشخیص رویدادها و پاسخ به رخنه ها و آسیب ها ، لازم است به حجم بالایی داده ( شامل لاگها ، رویدادها ، پکت ها ، جریان داده ، داده های مهم ، داده پیکربندی و ... ) دستیابی و آنها را به صورت بلادرنگ تحلیل نمایند تا ضمن کاهش سطح خطرات ، قدرت تشخیص به موقع وقایع امنیتی و رخنه های امنیتی و پاسخ مناسب به آنها را افزایش دهند. . ارایه دهندگان سرویس های ارتباطی بطور فزاینده ای به سراغ راه حل های کلان داده رفته اند تا با بکارگیری آنها اقدام به جمع آوری و تحلیل لاگ های داده ، یافتن موارد غیرطبیعی (هشدارنسبت به مواردغیرطبیعی) و ایجاد یک رویداد برای یک تحلیل امنیتی نمایند. هاب های داده مبتنی بر هدوپ قادر به ارایه پلت فرم های مقرون به صرفه برای ذخیره سازی و قابلیت های تحلیل پیشرفته به منظور حمایت تحلیل های عمیق packet ، تحلیل های رفتاری ، پروفایلیگ و مدل سازی تهدیدات هستند.

4 - کسب درآمد از طریق داده 
شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی به دلیل دستیابی به حجم گسترده و ارزشمندی از منابع متنوع در حال رشد داده شامل جمعیت شناسی مشترکین، مکان مشترکین ، استفاده شبکه ، دستگاه ، استفاده برنامه و ... دارای مزایای منحصربفردی می باشند . با توجه به وجود این حجم داده در شرکت های تلکام ، آنها شروع به استخراج ، مدل سازی ، تجمیع و شناسایی این مجموعه های داده به منظور ارایه آمارهای قدرتمند شده اند که می تواند دارای ارزش مشهودی برای سایر کسب و کارها باشد.

تجزیه و تحلیل به عنوان سرویس (DAaaS) : با ترکیب اطلاعات مکان مشتری با جمعیت شناسی و اولویت ها ، شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی به دنبال ارایه تجزیه و تحلیل به عنوان یک سرویس (DAaaS ) به سایر کسب و کارها در حوزه های مختلف دیگری نظیر خرده فروشی ها ، سرویس های مالی ، تبلیغات ، سلامت و درمان ، سرویس های عمومی و سایر کسب و کارهای در ارتباط مستقیم به مشتری می باشند . مجموعه ای گسترده از کاربردها و موارد کاری برای تحلیل های داده محور وجود دارد . شناخت الگوهای ترافیک شهری و گلوگاه ها ، کمک به شرکت های تدارکاتی جهت تنظیم دقیق فرآیندهای عرضه محصولات و کمک به شرکت های تبلیغاتی برای ارایه کمپین های هدفمند و تبلیغات برای بخش های خاص و کوچک تری از مشتریان ، صرفا نمونه اندکی در این رابطه می باشند. برخی از شرکت های پیشرو ارایه دهنده سرویس های ارتباطی نظیر Verizon ، Sprint و Telefonica در حال سرمایه گذاری بر روی این فرصت ها می باشند و موجودیت های کسب وکاری را ایجاد کرده اند که تمرکز آنها بر ارایه و عرضه سرویس های تحلیلی و کسب درآمد از طریق داده برای سایر کسب و کارها است.
با این که بازار فرصت های تحلیل داده همچنان نوپا و در ابتدای کار است ، کشش قابل توجه و اشتیاق فراوانی در این فضای کسب و کار وجود دارد و شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی می توانند با شتاب مناسب به سمت افزایش سهم خود از این نوع سرویس های تحلیلی در آینده باشند . علی رغم موارد فوق ، شرکت های تلکام می بایست به مسائل حریم شخصی و اطلاعات و مسائل مرتبط با آنها نیز توجه کنند و با تجمیع و ناشناس کردن این اطلاعات ( داده مشترک) مطمئن شوند اطلاعات محرمانه در خصوص مشتریان خود را فاش نکرده اند. گرچه ، علی رغم فرصت های طلایی اشاره شده ، حفظ حریم خصوصی همچنان یک نگرانی جدی است و می بایست شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی تجمیع و گمنام سازی داده مشتریان را با دقت و وسواس دنبال نمایند تا این اطمینان حاصل گردد که اطلاعات محرمانه مشتریان افشا نمی شود . به هر حال ، حفظ حریم خصوصی مشتریان و محرمانگی یک نگرانی جدی است که اگر به درستی با آن برخورد شود ، شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی دارای این فرصت طلایی خواهند بود که از طریق فروش بینش مشتریان به سایر کسب و کار های مرتبط بدون به خطر انداختن حریم خصوصی و حقوق مشترکین منابع جدید درآمدی برای خود ایجاد نمایند .

تحلیل های IoT و M2M :بر اساس گفته منابع این صنعت ، پیش بینی شده است که تعداد اشیاء متصل شده در اکوسیستم IoT ، تا سال 2020به مرز 50 میلیارد می رسد .شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی علاوه بر این که دارای نقشی اساسی در مدیریت نیازهای ارتباطی این 50 میلیارد دستگاه مرتبط شده به هم می باشند ، می توانند با بهره برداری از فرصت های اینترنت اشیاء پا را از خدمات ارتباطی صرف فراتر گذاشته و به سمت ارایه راه حل های M2M ، پلت فرم ها و سرویس های تحلیل های داده حرکت نمایند . به موازات افزایش حجم داده اینترنت اشیاء که انتظار است با یک شتاب مناسب روندی تصاعدی را دنبال نماید، شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی به دلیل ماهیت ذاتی خود در تولید داده می توانند یک بازیگر مهم در طول زنجیره ارزش باشند از جمع آوری جریان داده تا پردازش ، ذخیره سازی ، تحلیل و ارایه خدمات هوشمند به مشتریان نهایی خود . از همه مهم تر ، شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی دارای این توانمندی می باشند که با اضافه کردن عناصر مکانی و جغرافیایی به جریان داده ، اقدام به غنی سازی بینش داده ورودی نمایند تا از این طریق بینش ارزشمندی را در اختیار سایر سازمان ها قرار دهند . همچنین ، با توجه به این که اکثر جریان داده از حسگرها نیازمند رمزنگاری قبل از ارسال از طریق یک شبکه WAN می باشد ، شرکت های ارایه دهنده خدمات ارتباطی در جایگاه ایده آلی برای جمع کنندگان داده و تجمیع کنندگان به منظور ارایه امنیت و تحلیل داده می باشند . با وجود پتابایت داده در قالب های مختلف و به صورت بلادرنگ از حسگرها در بین مناطق جغرافیایی مختلف ، شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی می توانند از راه حل های کلان داده نظیر هدوپ به منظور جمع آوری ، ذخیره سازی ، ایمن سای، مدیریت و تحلیل این حجم داده به صورت بلادرنگ استفاده می نمایند . امروزه شرکت های ارایه دهنده سرویس های ارتباطی در صف مقدم ایجاد تحولات گسترده جهانی درحوزه اینترنت اشیاء نظیر منازل متصل شده به هم ، اتومبیل های متصل شده ، شهرهای هوشمند و سلامت الکترونیکی می باشند و بدیهی است که تقاضا برای مدیریت داده و سرویس های تحلیل همزمان با افزایش سطح پختگی ، کاربری و عملیاتی این گونه پیشنهادات همچنان شتابان به روند رشد خود ادامه خواهد داد .

 خلاصه   
نظیر هر فناوری جدید ، فناوری کلان داده  نیز دارای برندگان و بازندگانی خواهد بود . شرکت های تلکام می توانند یکی از برندگان این فناوری باشند ، چرا که بر روی یک گنج پنهان از داده نشسته اند که اگر به درستی و با بکارگیری راه حل های کلان داده به درستی مدیریت گردند ، شاهد تحولات اساسی در شرکت های تلکام و در حوزه های مختلف عملیاتی آنها خواهیم بود . تحولاتی که نمونه های بارز آن را می توان در شرکت های تلکام پیش رو در سطح جهان مشاهده کرد. شرکت های تلکام به شدت درگیر تولید داده می باشند . این موضوع می تواند فرصت های بی شماری را پیش روی آنها قرار دهد . در این مطلب به برخی از این فرصت ها اشاره گردید . همزمان با رشد صنعت ارتباطی بدیهی است که شاهد تاثیر آن در تولید داده و نیاز به مدیریت کلان آن از جمع آوری تا تجزیه و تحلیل باشیم . شرکت های تلکام می توانند با مدیریت صحیح کلان داده و فرصت های بی شماری که در این مسیر وجود دارد از آنها در جهت بهبود تجربه مشتری ، ایجاد شبکه های کارآمدتر ، پایین آوردن هزینه ها و فعال کردن موتورهای تولید درآمد جدید استفاده نمایند .

منابع  :