در بخش اول ضمن ارایه تعاریفی در خصوص مدیریت داده ، به این موضوع مهم اشاره گردید که ورود به هر یک از حوزه های مدیریت داده نیازمند یک سری پیش نیازها ، ظرفیت سازی و یا ا یجاد توانمندی است . به عبارت دیگر ما در آغاز می بایست فونداسیون ایجاد یک  ساختمان را ایجاد کنیم تا در ادامه بتوانیم بر روی آن عمارتی را بسازیم . مدیریت متادیتا یکی از عناصر کلیدی و حیاتی در شکل دهی فونداسیون لازم برای اجرای برنامه های پیشرفته داده است که در چارچوب DMBOK و مدل ارزیابی CMM DMM به جایگاه مهم آن اشاره شده است . در این بخش به مفهوم و معنی متادیتا و همچنین ضرورت مدیریت آن اشاره خواهیم کرد .

تعاریف متادیتا   
تعریف ارایه شده توسط گارتنر : متادیتا ، اطلاعاتی است که جنبه های مختلف دارایی های اطلاعاتی را به منظور بهبود قابلیت استفاده در سراسر چرخه حیات داده تشریح می کند . متادیتا اطلاعات را به دارایی تبدیل می کند . هر اندازه که دارایی اطلاعاتی ارزشمند تر باشد ، مدیریت متادیتای آن حیاتی تر خواهد بود چراکه به کمک متادیتا ، شناختی ایجاد می گردد که می توان پی به ارزش داده برد. داده در رابطه با داده و داده ای که بدنه داده دیگر را توصیف می کند از دیگر تعاریف ارایه شده در خصوص متادیتا می باشد. از تعاریف فوق ، این گونه استنباط  می گردد  که متادیتا حضوری فعال و همه جانبه در همه چیز دارد . در شکل 1 ، تعاریف مختلف متادیتا به همراه نمونه مثال هایی نشان داده شده است.



در شکل 2 ، تفاوت بین داده و متادیتا در یک dataset  با داده های فرضی نشان داده شده است .

متادیتا :

• اولین گام از ضبط و مدیریت دانش سازمانی در خصوص داده است .
•  تگ های توصیفی بر روی داده ( محتوا)  در یک محیط داده مدیریت شده می باشند .
• به کاربران فنی و کسب و کار کمک می کند که در مخازن داده ، کجا به دنبال اطلاعات باشند.
• جزئیات این که داده از کجا می آید ، چگونه به این نقطه رسیده است ، چه تبدیلاتی بر روی انجام شده است و دارای چه سطحی از کیفیت است را نشان می دهد.
•  کمک می کند تا بتوان معنی واقعی داده را تشخیص و آن را به درستی تفسیر کرد .

بدون متادیتا قابل اطمینان یک سازمان نمی داند که :

• چه داده هایی دارد؟
• داده ها چه چیزی را ارایه می نمایند؟
• داده ها از کجا سرچشمه می گیرند ؟
• نحوه حرکت و جابجایی داده ها بین سیستم ها به چه صورت است ؟ 
• چه افرادی دارای مجوز دستیابی به داده ها می باشند؟
• مفهوم داشتن داده با کیفیت بالا در خصوص داده ها چیست؟

موفقیت در عصر تجزیه و تحلیل به شناخت و درک مناسب از داده بستگی دارد. این شناخت حاصل نمی گردد مگر با مدیریت متا دیتا . با مدیریت متادیتا می توان به پرسش هایی مختلفی در خصوص داده پاسخ داد :  چه کسی این داده را ایجاد کرده است ؟ این داده دارای چه سطحی از امنیت و محرمانگی است؟داده کجا ذخیره شده است ؟  چرا کسب و کار از این داده استفاده می کند ؟ این داده چه زمانی ایجاد شده است ؟ فرمت داده به چه صورت است ؟ ( کاراکتر ، عدد و ...) و پرسش های فراوان دیگر .  در شکل 3 ، محدوده پرسش هایی در رابطه با داده  که با مدیریت متادیتا می توان به آنها پاسخ داد ، نشان داده شده است .


 اهداف مدیریت متادیتا   

• مستندسازی و مدیریت دانش سازمانی واژه های کسب و کار مرتبط با داده (اطمینان از این که افراد محتوای داده را متوجه می شوند و می توانند همواره از داده استفاده نمایند)
• جمع آوری و یکپارچگی متادیتا از منابع مختلف (اطمینان از این که افراد شباهت ها و تفاوت های داده در بخش های مختلف سازمان را به خوبی درک کرده اند)
• اطمینان از کیفیت ، سازگاری ، به روز بودن و امنیت متادیتا
• ارایه روش های استاندارد به منظور دردسترس قرار دادن متادیتا برای مصرف کنندگان متادیتا ( که می تواند شامل افراد ، سیستم ها و فرایندها باشد )
• ایجاد و تاکید بر استفاده از استانداردهای متادیتای فنی برای امکان مبادله داده

 چرایی توجه کسب و کارها به متادیتا

• افزایش اعتماد به داده با ارایه زمینه و امکان سنجش کیفیت داده
• افزایش ارزش اطلاعات راهبردی ( به عنوان نمونه داده master ) با ایجاد قابلیت استفاده چندگانه
• بهبود کارآمدی عملیاتی با شناسایی فرآیندها و داده های تکراری
• پیشگیری استفاده از داده های نادرست و یا از رده خارج شده
• کاهش زمان تحقیقات داده محور
• بهبود ارتباطات بین مصرف کنندگان داده و متخصصین فن آوری اطلاعات
• ایجاد تجزیه و تحلیل تاثیر دقیق و بالطبع آن ، کاهش ریسک شکست پروژه
• بهبود زمان ارایه محصولات و یا خدمات  به بازار از طریق کاهش زمان چرخه حیات ایجاد سیستم ( SDLC )
• کاهش هزینه یادگیری و کم کردن تاثیر جابجایی کارکنان از طریق مستندسازی زمینه ، سوابق و منشاء داده ( مستند کردن دانش در ارتباط با داده های موجود در ذهن افراد  )
• پشتیبانی از انطباق قانونی

 خلاصه
 در این بخش در ابتدا به تعاریف مختلفی از متادیتا اشاره گردید . در ادامه بر روی این موضوع متمرکز شدیم که متادیتا قرار است به چه پرسش هایی در خصوص داده پاسخ دهد . متادیتا ، اولین گام از ضبط و مدیریت دانش سازمانی در خصوص داده است . در ادامه به اهداف ، ضرورت ها  و چرایی مدیریت متادیتا در یک سازمان اشاره گردید . در بخش سوم به سراغ انواع متادیتا خواهیم رفت  و با ویژگی هر یک از نوع های  مختلف متادیتا آشنا خواهیم شد .

منابع  :