اگر قرار است داده را به عنوان یک دارایی سازمانی مدیریت کنیم ، اگر قرار است زمینه اشتراک داده در بخش ها ، فرآیندها و سیستم های مختلف یک سازمان را فراهم کنیم
و اگر قرار است امکان دسترسی ساده به داده ها را در سراسر یک سازمان مهیا کنیم ، می بایست نیازهای داده در یک سازمان را از بالاترین ارتفاع ممکن بررسی کرد. کسب و کاری که دارای چندین تصویر متفاوت از موجودیت های اساسی کسب و کار نظیر مشتری در بخش های مختلف است ، نمی تواند یک درک جامع از مشتریان خود را داشته باشد چراکه هر واحد بر اساس فرضیات خود تصویری از مشتری را ترسیم می نماید . بدیهی است در این چنین سازمان هایی سخن گفتن از مشتری به دلیل عدم وجود یک نگرش مشترک در خصوص مشتری همواره چالش برانگیز خواهد بود و منابع متعددی صرف کاهش طیف وسیعی از اصطکاک ها می گردد .
ایجاد یک نگرش واحد یا
SCV ( برگرفته شده از
Single Customer View ) نسبت به موجودیت مشتری یکی از الزامات اولیه و مهم تجزیه و تحلیل مشتری در بعدهای مختلف است . در شکل 1 ، ایجاد یک نگرش واحد از موجودیت مشتری و به اشتراک گذاری آن بین سیستم های پایین دستی متعددی نشان داده شده است .
شکل 1 : ایجاد یک نگرش واحد از موجودیت مشتری
در
بخش اول ، نگاهی داشتیم به گذشته و این که ما در سازمان های خود چگونه با داده های
master برخورد کرده ایم و در عمل با چه شیوه ای به نیاز اشتراک داده بین واحدهای مختلف ، فرآیندها و سیستم ها پاسخ داده ایم . در این بخش به سراغ چارچوب
DMBOK خواهیم رفت و از پشت لنز چارچوب فوق مدیریت داده های
Master را مرور می کنیم .
چرایی اجرای یک برنامه مدیریت داده های
master
مدیریت داده های
Master یکی از نواحی کاری یازده گانه نسخه دوم
DMBOK است . اجرای یک برنامه مدیریت داده های
Master از دیدگاه کسب و کار می تواند دلایل متعددی داشته باشد :
- تامین نیازهای داده سازمانی : بخش های مختلف درون یک سازمان لازم است به مجموعه داده های مشابهی که کامل ، به روز و سازگار باشند ، دستیابی داشته باشند . قطعا داده های master در این مجموعه قرار می گیرند . به عنوان نمونه ، این که تحلیل یک سازمان از تمامی مشتریان منطبق با واقعیت های موجود است به این موضوع مهم بستگی خواهد داشت که دارای یک تعریف ثابت ، سیستماتیک و پذیرفته شده در خصوص مشتری باشیم .
- مدیریت کیفیت داده : ناسازگاری داده ها ، مسایل کیفیت داده و فاصله بین وضعیت موجود و مطلوب ، می تواند یک سازمان را به سمت تصمیم گیری های نادرست و از دست دادن فرصت های بیشماری هدایت نماید . مدیریت داده های master با ارایه موجودیت های کلیدی کسب و کار سازگار ، کاهش ریسک را به دنبال خواهد داشت .
- مدیریت هزینه های یکپارچگی داده : در فقدان یک برنامه جامع مدیریت داده های master ، هزینه یکپارچه سازی منابع داده جدید درون یک محیط پیچیده بسیار بالا خواهد بود . مدیریت داده های master ، ضمن شناسایی موجودیت های کلیدی ، کاهش تعریف گونه های متنوع و متغیر از موجودیت های حیاتی در یک سازمان را به دنبال خواهد داشت .
- کاهش ریسک : با مدیریت داده های master ، می توان با یک رویکرد مناسب و در عین حال ساده معماری اشتراک گذاری داده ها را با هدف کاهش هزینه ها و ریسک های مرتبط با یک محیط پیچیده به سرانجام مطلوب رساند .
با این که طرح ها و برنامه های سازمانی داده محور بر روی داده های تراکنشی تاکید دارند ( افزایش فروش یا سهم بازار ، کاهش هزینه ها ، رعایت قوانین و انطباق ) ، توانایی استفاده از داده های تراکنشی به دسترس پذیری و کیفیت داده های مرجع و
master بستگی دارد . بهبود قابلیت دسترسی و کیفیت داده های مرجع و
master تاثیر چشمگیری بر کیفیت کلی داده ها خواهد داشت که در نهایت باعث اعتماد کسب و کار به داده ها می گردد . ساده سازی چشم انداز فناوری اطلاعات ، بهبود کارآیی و بهره وری و همچنین بهبود تجربه مشتری از دیگر دستاوردهای مهم مدیریت داده های
master در یک سازمان می باشد .
در شکل 2 ، به اهداف و مهمترین دلایل توجه به این حوزه داده اشاره شده است .
شکل 2 : مدیریت داده های master در چارچوب DMBOK
اهداف و اصول
در
اجرای
یک برنامه مدیریت داده های
master ،
اهداف زیر دنبال می شود :
- اطمینان از این موضوع که سازمان دارای داده های master کامل ، سازگار ، به روز و معتبر بین فرآیندهای سازمانی است .
- امکان به اشتراک گذاشتن داده های master بین برنامه ها و واحدهای مختلف سازمان
- کاهش هزینه ها و پیچیدگی استفاده از داده و یکپارچه سازی از طریق استانداردها ، مدل های داده مشترک و الگوهای یکپارچه سازی مرجع
اجرای
یک برنامه مدیریت داده های
master از
اصول زیر تبعیت می کند :
- داده های به اشتراک گذاشته شده : ضرورت مدیریت داده های master به دلیل نیاز به اشتراک گذاشتن آنها در سراسر سازمان
- مالکیت : داده های master متعلق به سازمان و نه یک برنامه و یا دپارتمان بخصوص می باشند . به همین دلیل نگهداری آنها می بایست در کانون توجه یک سازمان قرار بگیرد .
- کیفیت: مدیریت داده های master مستلزم پایش مستمر کیفیت و حاکمیت می باشد .
- نگهداری : مباشرین داده کسب و کار برای کنترل و اطمینان از کیفیت داده مرجع پاسخگو می باشند .
- تغییرات کنترل شده : مقادیر داده های master می بایست در هر مقطع زمانی ، بیانگر بهترین شناخت سازمانی از واقعیت داده های موجود باشد ( صحیح و به روز بودن ) .
وظایف یک برنامه مدیریت داده های
master
صرفنظر از این که یک برنامه مدیریت داده های
master بر روی یک موجودیت (
single doamin ) و یا چندین موجودیت (
multi domain ) عملیاتی می گردد ، این چنین برنامه هایی می بایست دارای امکانات و توانمندی های متعددی باشند . در شکل 3 ، به طور خلاصه به مهمترین این توانمندی ها اشاره شده است .
شکل 3 : وظایف یک برنامه مدیریت داده های master
دامنه کاربرد
از یک سیستم مدیریت داده های
master می توان در سه حالت متفاوت عملیاتی ، تعاملی و تحلیلی استفاده بعمل آورد . در شکل 4 ، تفاوت بین سه نوع کاربرد عمده مدیریت داده های
master نشان داده شده است .
شکل 4 : دامنه کاربرد سیستم مدیریت داده های master
خلاصه
به جرات می توان ادعا کرد که داده های
master یکی از مهمترین دارایی های ارزشمند و ناملموس یک بنگاه کسب و کار در عصر حاضر می باشند که شناسایی و شیوه مدیریت آنها در یک سازمان می تواند دستاوردهای متعددی را به دنبال داشته باشد . اگر یک سازمان ، قرار است به یک سازمان داده محور تبدیل شود ، اگر به دنبال تصمیم گیری داده محور در یک سازمان می باشیم ، اگر نوآوری داده محور را دستور کار خود قرار داده ایم و اگر به دنبال یک کسب و کار داده محور می باشیم ، می بایست به داده و مدیریت آن توجه خاصی داشت . بدیهی است ، نقطه تمرکز مدیریت داده ، توجه به داده های حیاتی و از جمله داده های
master می باشد . داده هایی که اگر به درستی شناسایی و در سراسر سازمان به درستی استفاده گردند می تواند مزایای متعددی را برای یک سازمان به دنبال داشته باشد .
در این بخش به چرایی اجرای یک برنامه مدیریت داده های
master ، اصول و اهداف و همچنین وظایف و دامنه کاربرد یک برنامه مدیریت داده های
master اشاره گردید . در بخش سوم به سراغ نوع های مختلف داده در یک سازمان خواهیم رفت و به جایگاه داده های
master و تفاوت آن با سایر داده ها و همچنین ، معماری های مختلف پیاده سازی و استقرار یک برنامه مدیریت داده های
master اشاره خواهیم کرد .
منابع :
Dama International , DAMA-DMBOK: Data Management Body of Knowledge (2nd Edition),Technics Publications; Second edition, Technics Publications , July 5 2017
CMMI Institute , Data Management Maturity (DMM) Model Version 1.0 ,CMMI Institute , 2014